Van keukentafelgesprekken als rayonbeheerder tot managementoverleggen als hoofd Kalverhouderij; Albert Wouters heeft sinds zijn aantreden bij de VanDrie Group begin jaren ‘80 alle facetten van de kalverhouderij gezien. Als hij iets geleerd heeft in al die jaren, dan is het dat communicatie en kennisuitwisseling de basis zijn voor een goede samenwerking en innovatie. In zijn huidige functie stuurt hij hier ook op aan tussen kalverhouderij en transport. Regelmatig zit hij tijdens werkoverleggen aan tafel met onder andere Jan van Drie, dierenwelzijnsspecialist Bert Driessen, de hoofdrayonbeheerders en de hoofdtransporteurs waaronder Gert van ’t Slot. Gert werkt sinds 2011 met de VanDrie Group samen. Naast het verzorgen van een strakke planning voor zijn chauffeurs, rijdt hij zelf nog altijd elke week een aantal ritten.
Iedere schakel in de kalverketen moet zich houden aan de kwaliteitseisen van Vitaal Kalf, de kwaliteitsregeling van de kalversector. Hoe zorgt de VanDrie Group er voor dat zowel in de kalverhouderij als tijdens het transport gewerkt wordt volgens dezelfde afspraken op het vlak van dierenwelzijn?
Wouters: ‘Een kalverhouder die bij ons onder contract staat, werkt als leverancier van diensten nauw samen met een van onze rayonbeheerders – de schakel tussen de kalverhouder en het management. De rayonbeheerder stimuleert en instrueert de kalverhouder om te werken volgens onze wensen en eisen. Alle kalverhouders dienen te voldoen aan de certificering volgens Vitaal Kalf Daarnaast moeten de kalveren ook voldoen aan het Controle en Sanctiereglement SKV van de Stichting Kwaliteitsgarantie Vleeskalversector (SKV). Beide certificeringen, zowel Vitaal Kalf als de kwaliteitseisen van SKV, worden gecontroleerd door deze onafhankelijke stichting. Alles wordt daarnaast intern en extern geaudit. Op die manier hebben we een geborgd systeem.’
Van ’t Slot: ‘Vitaal Kalf stelt ook eisen aan dierenwelzijn tijdens transport. Daarnaast moeten onze chauffeurs voldoen aan diverse certificeringen, waaronder vakbekwaamheid veetransport. Dit certificaat is vijf jaar geldig. Ook zijn wij verantwoordelijk voor het correct aanleveren van vervoersdocumenten.’
Dierenwelzijn tijdens kalvertransport staat steeds meer onder kritisch toezicht van stakeholders. Wat is uw kijk hierop?
Wouters: ‘Kritisch toezicht van stakeholders houdt ons scherp. Sinds twee jaar is het verbeteren van dierenwelzijn tijdens het laden en lossen van kalveren een onderwerp waar het management zich actiever en structureler mee bezig houdt. Door het aanbieden van kennis hebben we het dierenwelzijn tijdens het laden in korte tijd naar een nog hoger niveau getrokken.’
Van ’t Slot: ‘Onze chauffeurs doen alles wat ze kunnen om zo diervriendelijk mogelijk te werk te gaan. Dit zit in onze transportwagens waar wij in investeren, maar ook in wat wij van hen vragen. Zonder cursus diertransport mogen zij volgens de wet niet rijden. Daarnaast is het onze eigen keuze om al onze chauffeurs periodiek een opfriscursus te laten doen.’
Wouters: ‘Wel moet er begrip voor zijn dat transporteurs en kalverhouders te maken hebben met bestaande situaties. Er kan niet altijd en onmiddellijk worden geïnvesteerd in betere wagens of de bouw van nieuwe stallen. Kalverhouders en transporteurs moeten wel, waar nodig, de tijd krijgen om aanpassingen te doen.’
Wat zijn bij het transport van kalverhouder naar kalfsvleesverwerkende bedrijven de grootste uitdagingen op het vlak van dierenwelzijn?
Wouters: ‘De kalveren moeten worden verplaatst vanuit hun vertrouwde omgeving de vrachtwagen op. De uitdaging is de looproute van de kalveren zo in te richten en de kalveren zo te begeleiden dat de kalveren zonder afleiding zelf hun weg zoeken de vrachtwagen op.’
Hoe ziet die samenwerking eruit om dierenwelzijn te verbeteren tijdens transport?
Wouters: ‘De kracht zit in herhaling, met elkaar in gesprek blijven en inzichten delen. Laden en lossen van kalveren is namelijk maatwerk. Geen bedrijf, kalverhouder, transporteur of weerssituatie is hetzelfde.’
Van ’t Slot: ‘Een goede planning met een duidelijke afstemming tussen de kalverhouder, transporteur en de kalfsvleesverwerkende bedrijven zorgt dat we efficiënt kunnen laden en lossen. We werken met vaste kalverhouders, dus inmiddels weten we hoelang het laden bij elk bedrijf duurt. Weeromstandigheden kunnen hierin uiteraard nog een bepaalde rol spelen.’
Wouters: ‘Het kennen van diergedrag is van cruciaal belang voor het waarborgen van dierenwelzijn, in elke situatie. De VanDrie Group stuurt daarom op kennisuitwisseling en betrekt experts wanneer dat nodig is. In 2019 en begin 2020 organiseerden we regiobijeenkomsten onder leiding van Bert Driessen, specialist in dierenwelzijn en diergedrag, over het verbeteren van handelswijzen bij het laden in vrachtwagens.’
De kracht zit in herhaling, met elkaar in gesprek blijven en inzichten delen. - Albert Wouters
Wat zijn die belangrijke aandachtspunten voor, tijdens en na het transport?
Wouters: ‘Het zijn hele gewone praktische zaken. Denk aan de inrichting van de looppaden, de verlichting bij het laden en lossen, en het herkennen van signalen die kalveren afgeven. Een kalf heeft een ander gezichtsveld dan wij mensen; het kan moeilijk diepte zien, ziet een beperkt aantal kleuren en heeft een andere kijkhoek. Maar ook het reuk- en gehoororgaan zijn veel beter dan die van ons mensen. Een kalf is een kudde als ook een vluchtdier. Daar moet en kan rekening mee worden gehouden.’
Van ’t Slot: ‘Die inzichten hebben we gebruikt bij de aanpassing van onze wagens. Tegenwoordig zijn deze gesloten, zodat de dieren minder prikkels ervaren. De vering van de wagens is aangepast en qua verlichting zijn we gewisseld naar Ledlampen omdat een kalf halogeenlampen als knipperlichten ervaart. Ook gebruiken we zwarte laadbruggen, zijn de vakken in de wagens niet te groot en indien mogelijk bouwen we zo laag mogelijk zodat de kalveren niet te steil hoeven te klimmen. In de veewagens die we nu gebruiken is de temperatuur in de laadbak regelbaar vanuit de cabine. Zomer of winter, de temperatuur is bij alle weersomstandigheden constant.’
Onze chauffeurs doen alles wat ze kunnen om zo diervriendelijk mogelijk te werk te gaan. - Gert van 't Slot
Wouters: ‘De kalveren zijn in de stal gewend aan een bepaalde regelmaat. Als deze ontregeld wordt, dan merk je dat de dieren niet op hun gemak zijn en gestrest kunnen raken. Door de kalveren zo rustig mogelijk te laden en te transporteren, komen ze bij de vleesverwerkende bedrijven rustiger aan. Dit heeft ook een gunstig effect op de kwaliteit van het vlees.
Met het oog op de toekomst, welke stappen moet de VanDrie Group nemen om voorop te blijven lopen?
Van ’t Slot: ‘Door het beter te doen dan een ander. Dat geldt voor het transport, het verzamelen van de kalveren maar ook in de houderij. Dat betekent dat zowel de bedrijven van de VanDrie Group als de schakels daarbuiten moeten blijven ontwikkelen. Enerzijds vanwege nieuwe wetgeving of maatschappelijke druk, maar anderzijds willen we dat ook omdat we samen voorop willen lopen.’
Wouters: ‘Als marktleider moet je voortdurend zoeken naar manieren om te verbeteren. Wat daarin belangrijk is, is het zoeken naar een win-win. Wat goed is voor de kalveren is vaak goed voor het resultaat. Dat zagen we na de omschakeling naar groepshuisvesting en een hoger aandeel ruwvoer: een betere kwaliteit kalf, een verbeterd dierenwelzijn en een lagere kostprijs. Als je dat voor elkaar krijgt, borg je alles naar de toekomst toe. Dan heb je eigenlijk geen wetgeving nodig want dan regelt het zichzelf.’